☞ tiny.cc/fp888: Gniazdo (1974)

Cedynia, noc przed bitwą, którą nazajutrz mają stoczyć wojowie Mieszka I z oddziałami margrabiego Hodona. Ciężko chory, majaczący w gorączce książę, wspomina swą drogę do władzy... Wiek X. Zagubionym wśród lasów i bagien krajem Polan rządzi stary książę Ziemomysł unikający kontaktów z sąsiadami, które w przeszłości nierzadko kończyły się dla niego tragicznie. Ziemomysł jest stary i myśli o przekazaniu władzy jednemu ze swych trzech synów. Zwyczaj każe, by jego następcą był najstarszy syn Mieszko, ale jest on zbyt ambitny i niezależny, inaczej też niż ojciec widzi przyszłość kraju. Umierając Ziemomysł przekazuje władzę w ręce drugiego syna, Czcibora. Po śmierci ojca i ceremonii całopalenia ciała monarchy, władzę przejmuje jednak Mieszko, który podporządkowuje sobie książąt plemiennych i rozprawia się z niezadowolonymi z jego rządów buntownikami.
Mieszko pragnie zjednoczyć plemiona słowiańskie, rozszerzyć granice swego państwa i wprowadzić je na arenę państw liczących się w ówczesnym świecie. Jedyna droga do tego celu prowadziła przez przyjęcie chrztu i sojusze z sąsiadami i cesarzem. Mieszko żeni się z księżniczką czeską Dobrawą, córką Bolesława Okrutnego, z którego poręczenia przyjmuje chrzest. Połączony sojuszem z czeskim księciem, Mieszko staje się również - jako chrześcijański władca - przyjacielem cesarza Ottona, który przyjmuje go na swym dworze, jako równorzędnego monarchę. Wiele kłopotów ma jednak Mieszko ze swymi zachodnimi sąsiadami - plemiona Wieletów pod wodzą Wichmana oraz niemieckie wojska margrabiego Hodona nieustannie najeżdżają ziemie Mieszka, który tymczasem zdołał rozciągnąć swą władzę na Wielkopolskę, Sieradzkie, Łęczyckie, Kujawy, Mazowsze i Pomorze Zachodnie. Bitwa między wojskami Mieszka i margrabiego Hodona pod Cedynią kończy się zwycięstwem polskiego władcy, który rozbił doszczętnie siły przeciwnika. W finale Mieszko mówi do pokonanych margrabiów saskich Hodona i Zygfryda: "Idźcie, opowiedzcie wszystkim, których spotkacie, co zdarzyło się, gdy zbrojnie przeszliście Odrę. Jesteście wolni! Idźcie stąd!". [FilmPolski]